Vai trò của chính sách quản trị doanh nghiệp trong hoạt động làm việc với các nhà đầu tư tổ chức

Thực tế rất ít các doanh nghiệp Việt Nam có thể làm việc với các nhà đầu tư tổ chức ngoại trừ các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài

Tóm lược

• Nhà đầu tư tổ chức quan tâm điều gì ở doanh nghiệp
• Doanh nghiệp cần lưu ý những gì để có thể tiếp cận được nhà đầu tư tổ chức

Các nhà đầu tư tổ chức, các quỹ đầu tư  rất quan tâm đến quy mô của doanh nghiệp khi họ có thể mua vốn cổ phần đầu tư vào cho doanh nghiệp vì với quy mô đầu tư lớn thì các quỹ đầu tư sẽ yêu cầu các doanh nghiệp được đầu tư vào phải có một quy mô và mức thanh khoản nhất định để khi họ cần bán cổ phiếu hoặc cần thoái vốn có thể dễ dàng tìm kiếm các nhà đầu tư khác.

Ngoài lý do về quy mô, chất lượng khoản đầu tư thì còn những lý do khác liên quan đến vấn đề về quản trị doanh nghiệp, công ty có những chính sách bảo vệ quyền lợi của cổ đông như thế nào trong dài hạn. Phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam, các ban quản lý có khả năng quản lý doanh nghiệp tốt, tuy nhiên họ lại không có những chính sách để quản trị doanh nghiệp về vấn đề quyền lợi của cổ đông. Khi đó các nhà đầu tư nhỏ lẻ đặc biệt là các nhà đầu tư tổ chức họ rất nhạy cảm với vấn đề này, bởi vì khi họ đầu tư vốn cổ phần vào trong doanh nghiệp thông thường họ sẽ đầu tư vào các doanh nghiệp với thời gian rất dài và họ muốn đầu tư những doanh nghiệp nào không chỉ có định hướng, chiến lược kinh doanh rõ ràng, nhu cầu thị trường và động lực tăng trưởng lớn mà họ còn quan tâm đến chất lượng quản trị của doanh nghiệp vì đó là một trong những yếu tố quan trọng quyết định việc đầu tư trong dài hạn.

Có thể một doanh nghiệp tốt trong khoảng từ 1-3 năm nên cũng không chắc rằng doanh nghiệp đó tốt trong dài hạn, đặc biệt sau giai đoạn tăng trưởng có thể quy mô của doanh nghiệp lớn thì vấn đề quản trị của ban quản lý sẽ khác so với các doanh nghiệp nhỏ. Khi đó, việc lựa chọn ban quản lý có chất lượng quản trị tốt là một tiêu chí quan trọng đối với các nhà đầu tư tổ chức.

Khác biệt với ngân hàng, các nhà đầu tư tổ chức không cần tài sản đảm bảo của doanh nghiệp, cũng không thể bắt buộc các doanh nghiệp phải hoàn trả nguồn vốn gốc khi đến hạn, thậm chí các nhà đầu tư tổ chức họ cũng không thể ràng buộc những yêu cầu về nợ cũng như yêu cầu về các quyết định tài chính của doanh nghiệp liên quan đến quyết định phân phối, quyết định vay mới, quyết định đầu tư,... do đó họ sẽ chịu rất nhiều rủi ro liên quan đến vấn đề vốn đầu tư của họ, vì vậy các doanh nghiệp thường chọn các doanh nghiệp có chính sách quản trị tốt.

Chính vì yếu tố đó, để các doanh nghiệp đặc biệt là thị trường đang phát triển có thể huy động vốn từ các nhà đầu tư tổ chức trong nước, ngoài nước thì một trong những điều kiện rất quan trọng là họ cần phải hoàn thiện những chính sách quản trị doanh nghiệp của mình. Có một số vấn đề lưu ý sau đây về việc quản trị doanh nghiệp để bảo vệ quyền lợi của cổ đông và các nhà đầu tư, doanh nghiệp muốn huy động nguồn vốn cần quan tâm:

• Minh bạch, tách biệt rõ ràng giữa các thành viên hội đồng quản trị và các thành viên trong ban giám đốc. Thông thường các nhà đầu tư tổ chức rất nhạy cảm với các trường hợp Chủ tịch HĐQT cũng là Giám đốc điều hành của công ty. Khi đó, sẽ gặp rất nhiều vấn đề mâu thuẫn về lợi ích thì trách nhiệm của HĐQT là đại diện cho quyền lợi của cổ đông và bảo vệ quyền lợi của cổ đông hơn là quản trị điều hành doanh nghiệp. HĐQT sẽ đóng vai trò là giám sát quá trình hoạt động của ban giám đốc hơn là việc cùng phối hợp với ban giám đốc trong việc đưa ra các chiến lược đầu tư.
• Tính độc lập của các thành viên trong HĐQT yêu cầu HĐQT của doanh nghiệp phải có những thành viên độc lập – là những thành viên không có những mối quan hệ lợi ích về cổ phần, cũng như về việc mua các hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho doanh nghiệp để đảm bảo các thành viên độc lập này sẽ tham dự cho cuộc họp hội đồng cổ đông với vai trò là người độc lập. Chúng ta sẽ nhận được những phúc lợi liên quan đến việc đại diện cho quyền lợi cho tiếng nói cổ đông và họ đưa ra những vấn đề không thỏa đáng về cổ đông ra bên ngoài để đảm bảo minh bạch. Khi doanh nghiệp huy động nguồn vốn từ các quỹ đầu tư thì họ phải hoàn thiện về các quy chế quản trị doanh nghiệp như thế này.