Tầm quan trọng của việc hiểu bản chất hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp Việt Nam

Hiệu quả sử dụng vốn là một trong những yếu tố có thể đánh giá được sự phát triển và hoạt động kinh doanh ổn định của một doanh nghiệp. Việc hiểu được bản chất của hiệu quả sử dụng vốn là yếu tố rất quan trọng để doanh nghiệp có thể đánh giá và xác định những định hướng trong việc quản trị tài chính cho doanh nghiệp để đem lại những hiệu quả kinh doanh nhất định.

Tóm lược:

• Mức hiệu quả sử dụng vốn là một trong những thước đo để đánh giá mức độ sinh lời khi đầu tư vào cổ phiếu của một doanh nghiệp
• Mối quan hệ giữa hiệu quả sử dụng vốn và giá trị của một doanh nghiệp
• Các yếu tố chính giúp doanh nghiệp có mức hiệu quả sử dụng vốn cao

       Bản chất của các doanh nghiệp tại các quốc gia châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng phải luôn gia tăng quy mô trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Điều đó khiến cho hiệu quả sử dụng của phần lớn các doanh nghiệp là rất thấp. Do đó việc có thể lựa chọn một danh mục bao gồm các doanh nghiệp có hiệu quả sử dụng vốn đầu tư tốt có thể sẽ đảm bảo mức sinh lời trong dài hạn. Một cuộc khảo sát về kết quả đầu tư cổ phiếu của những công ty có mức hiệu quả sử dụng vốn cao hơn mức trung bình tại Việt Nam và kết quả cho thấy mức sinh lời trung bình của những cổ phiếu này cao hơn mức trung bình của thị trường rất nhiều trong dài hạn.

Biểu đồ: Danh mục cổ phiếu có hiệu quả sử dụng vốn cao

       Đồ thị bên dưới thể hiện mối quan hệ giữa mức hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp so với mức giá trị của doanh nghiệp. Các số liệu từ các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán được sử dụng để tiến hành đánh giá. Rõ ràng là có một mối tương quan dương giữa hiệu quả và các chỉ số định giá của doanh nghiệp. Kết quả này đã hỗ trợ rất nhiều cho những phân tích ở trên về mức tăng giá của những cổ phiếu có hiệu quả sử dụng vốn cao trong dài hạn.

Biểu đồ: Hiệu quả sử dụng vốn và mức định giá doanh nghiệp

       Hãy nghĩ xem những doanh nghiệp như Vinamilk (Mã cổ phiếu: VNM) hay FPT (Mã cổ phiếu: FPT) tại sao lại luôn là những doanh nghiệp luôn được sự săn đón rất nhiều từ các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Một đặc điểm chung của những doanh nghiệp này là họ có mức hiệu quả sử dụng vốn cao hơn mức bình quân rất nhiều. Có hai lý do chính giải thích tại sao hai doanh nghiệp này có thể đạt được mức hiệu quả sử dụng vốn cao.

       Thứ nhất là họ không phụ thuộc vào nợ để có thể gia tăng quy mô giống như phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam khác. Những mô hình không phụ thuộc vào nợ để gia tăng doanh thu được đánh giá là các mô hình ít thâm dụng vốn và có hiệu suất sử dụng nguồn vốn cao trong việc tạo ra doanh thu. Hãy thử so sánh việc FPT xuất khẩu các sản phẩm gia công phần mềm, để gia tăng quy mô đáp ứng nhu cầu thị trường thì họ chỉ cần thuê thêm nhiều nhân công “code” phần mềm chứ không cần phải đầu tư thêm vốn đáng kể. Trong khi đó, để có thể gia tăng doanh thu thì những lĩnh vực kinh doanh như bất động sản, xây dựng hoặc khai thác dầu khí cần phải đầu tư nhiều cho các tài sản cố định mới, qua đó hạn chế việc phải đầu tư thêm nguồn vốn.

       Thứ hai là sản phẩm của các doanh nghiệp này là các thành phẩm có thể xuất khẩu. Tại sao chúng ta lại bàn đến vấn đề xuất khẩu ở đây?  Việc xuất khẩu của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều nếu chúng ta không thể nâng vị trí của mình trong chuỗi giá trị toàn cầu. Điều đó dẫn đến việc các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam phần lớn là có giá trị thấp, trong khi các sản phẩm xuất khẩu giá trị cao phần lớn thuộc về các doanh nghiệp FDI. Do đó, những doanh nghiệp Việt Nam nào có thể xuất khẩu các thành phẩm ra khỏi biên giới Việt Nam thể hiện các doanh nghiệp đó có năng lực sản xuất tốt hơn các doanh nghiệp khác trong nước. Đó sẽ là nền tảng tăng trưởng của những doanh nghiệp này trong dài hạn cùng với sự hỗ trợ của chính phủ cho các sản phẩm xuất khẩu giá trị cao của quốc gia.

       Bảng bên dưới đây liệt kê các doanh nghiệp có mức hiệu quả sử dụng vốn cao hơn mức bình quân từ kết quả lọc gần nhất dựa trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp trong năm 2018.

Biểu đồ: Các doanh nghiệp có mức hiệu quả sử dụng vốn cao tại Việt Nam

       Mức hiệu quả sử dụng vốn cao sẽ là một yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp trở thành những mục tiêu triển vọng thu hút nhà đầu tư. Doanh nghiệp cần hiểu được bản chất của hiệu quả sử dụng vốn và các vấn đề liên quan yếu tố này để có những định hướng cụ thể cho sự phát triển của doanh nghiệp.