Sự thay đổi hành lang pháp lý trong lĩnh vực chứng khoán
Nếu quan sát kỹ thì chúng ta sẽ thấy lĩnh vực tài chính là lĩnh vực bị quản lý chặt chẽ nhất trong tất cả các ngành nghề kinh tế. Hơn nữa, các quy định về những văn bản pháp lý luôn được hoàn thiện theo thời gian, theo hướng nâng cao việc siết chặt quy định hơn. Phần trình bày bên dưới sẽ liệt kê lại sự phát triển của hành lang pháp lý theo thời gian.
Ngày 11/07/1988, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 48/1988/NĐ-CP về chứng khoán và TTCK. Đây là văn bản pháp lý cao nhất, điều đó chứng tỏ rằng thị trường sớm được khởi động nhờ vào khuôn khổ pháp lý ban đầu này; đồng thời tính linh hoạt được bảo đảm và TTCK dễ sửa đổi nhằm phù hợp với điều kiện ban đầu.
Năm 2003: Nghị định 48 năm 1988 đã được Chính phủ thay bằng Nghị định 144 năm 2003 về chứng khoán và TTCK. Đây là nghị định phù hợp với thực tiễn phát triển của thị trường với nhiều nội dung đổi mới.
Năm 2006: Luật Chứng khoán sửa đổi năm 2006 đã chính thức thông qua, trong cuộc họp khóa 9, Quốc hội khóa XI. Ngày 29/06/2006 bộ luật chính thức ban hành và luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2007.
Năm 2007: Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 14/2007/NĐ-CP về quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán.
Năm 2010: Một số điều trong Luật Chứng khoán năm 2006 được bổ sung và sửa đổi.
Song song đó, nhiều đề án quan trọng như Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán giai đoạn 2011-2020, Mô hình tổng thể thị trường chứng khoán, Đề án chống khủng hoảng, Đề án cấu trúc thị trường chứng khoán và Đề án quản lý vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài đã được xây dựng trong quá trình phát triển của thị trường chứng khoán. Bên cạnh đó, năm 2012 hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Chứng khoán và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán đã được Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết.
Trong năm 2013, thị trường chứng khoán Việt Nam đã dự thảo quyết định về việc tham gia của các tổ chức và cá nhân nước ngoài. Đồng thời, trình Thủ tướng Chính phủ văn bản hoàn tất về điều chỉnh đối với người trực tiếp là nhà đầu tư nước ngoài.
Như vậy đến năm 2018, thị trường chứng khoán Việt Nam có khả năng hội nhập với các thị trường vốn quốc tế và khu vực. Do Việt Nam đã xây dựng đồng bộ khung pháp lý từ thị trường sơ cấp đến thị trường chứng khoán phái sinh, góp phần nâng cao tính minh bạch, công khai của thị trường, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, cũng như giám sát và cưỡng chế thực thi của cơ quan ban quản lý, từ đó từng bước phù hợp với hệ thống pháp luật và thông lệ quốc tế.
Mặc dù Việt Nam đã có khung hành lang pháp lý đồng bộ trên thị trường. Tuy nhiên, trên thị trường chứng khoán Việt Nam thì vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, một số nội dung chưa phù hợp và rõ ràng với thực tế khi thực hiện, đặc biệt là với thông lệ quốc tế. Chính vì vậy, phải nâng cao chất lượng, sự ổn định của công ty đại chúng và phù hợp với thông lệ quốc tế cũng như quy mô của thị trường chứng khoán. Năm 2019 tại kỳ họp lần 8 đã ban hành Luật Chứng khoán sửa đổi với nhiều điểm mới hơn và luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2021.
Biểu đồ: Sự thay đổi của hành lang pháp lý của Việt Nam trong 20 năm qua
