Cơ hội đầu tư các cổ phiếu thủy sản

Trong bối cảnh nhu cầu trong nước vẫn chưa cho thấy dấu hiệu phục hồi sau khi mở cửa thì thị trường xuất khẩu trở thành điểm tựa tăng trưởng cho kinh tế Việt Nam khi tăng trưởng xuất khẩu trong 10 tháng đầu năm vẫn đạt trên mức 16%. Ngành thủy sản là ngành vẫn duy trì tăng trưởng tuy nhiên có sự phân hóa lớn giữa các doanh nghiệp trong ngành dựa trên khả năng tự chủ sản xuất, tương ứng với đó là triển vọng cổ phiếu khác nhau.

Tóm lược

• Từ triển vọng lạc quan đến bi quan

• Những điểm sáng đối với các doanh nghiệp vẫn tự chủ sản xuất

• Lợi thế nguồn nguyên liệu và chuỗi cung ứng tạo sức bật tăng trưởng

Từ triển vọng lạc quan đến bi quan

Trong giai đoạn đầu năm thì hầu như các dự báo đều nghiêng về xu hướng lạc quan cho ngành thủy sản trong bối cảnh dịch bệnh khi đó đang được kiểm soát tốt và thủy sản Việt Nam được cho là sẽ có thể giành được thị phần của các quốc gia xuất khẩu thủy sản cạnh tranh, vốn bị ảnh hưởng bởi những tác động của dịch Covid-19. Tuy nhiên, khi đợt dịch Covid thứ 4 nổ ra ở Việt Nam ra tạo những điểm dừng cho nền kinh tế và ngành thủy sản cũng không ngoại lệ. Các Chỉ thị của Chính phủ với mức độ siết chặt tăng dần nhằm ngăn chặn sự lây lan của biến thể Delta đã khiến các doanh nghiệp thủy sản gặp khó trong việc duy trì khả năng sản xuất, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ.

          Trong bối cảnh chi phí nguyên vật liệu gia tăng từ đầu năm thì việc thực hiện “3 tại chỗ” đã khiến cho chi phí sản xuất của doanh nghiệp gia tăng mạnh. Trong khi công suất sản xuất nhà máy sụt giảm trước diễn biến dịch bệnh lan rộng thì các chi phí từ điện, bao bì, phí test covid, vận tải, đặc biệt cước vận tải biển đều tăng mạnh. Những yếu tố đó đã ảnh hưởng mạnh đến biên lợi nhuận của doanh nghiệp.

          Kim ngạch xuất khẩu cá tra ở Việt Nam trong Q3/2021 bị ảnh hưởng nặng bởi tình hình dịch Covid-19 tại các tỉnh thành phía Nam. Hầu hết các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngành đều phải ngừng sản xuất trong khi các doanh nghiệp lớn chỉ hoạt động 30-50% công suất. Kim ngạch xuất khẩu cá tra tháng 8 của Việt Nam giảm 25% so với cùng kỳ năm trước mặc dù tính tổng cả năm thì xuất khẩu cá tra vẫn duy trì mức tăng trưởng gần 10% so với năm trước.

Những điểm sáng đối với các doanh nghiệp vẫn tự chủ sản xuất

Việc mở cửa trở lại của ngành dịch vụ thực phẩm trên toàn cầu sẽ tiếp tục thúc đẩy nhu cầu đối với sản phẩm thủy sản, đặc biệt đối với mảng cá tra vốn là dòng hàng chủ lực của thủy sản Việt Nam. Đồng thời, nguồn cung cá tra của Việt Nam có thể sẽ không phục hồi hoàn toàn cho đến năm 2023 do sự gián đoạn trong sản xuất cá tra nói trên, từ đó ảnh hưởng giá cá tra nguyên liệu cũng như hoạt động nuôi trồng. Do đó, giá cá tra được dự báo sẽ có thể tiếp tục xu hướng tăng giá trước nhu cầu thị trường gia tăng.

          So với giai đoạn trước thì hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp thủy sản đã sụt giảm đáng kể khi phần lớn các doanh nghiệp đều thu hẹp quy mô sản xuất khi giá trị hàng tồn kho của toàn ngành đều sụt giảm, tương ứng với điều kiện vĩ mô khó khăn đã được phân tích ở trên. Một điểm tích cực trong bức tranh vĩ mô của ngành thủy sản đó là các doanh nghiệp vẫn duy trì hoạt động đầu tư trong khi đó doanh nghiệp đầu ngành là VHC vẫn tiếp tục duy trì tăng trưởng doanh thu nhờ thực hiện hợp lý hóa sản xuất.

          Trong nửa cuối 2021, thị trường Mỹ sẽ tiếp tục dẫn đầu mức tăng trưởng doanh thu cá phi lê do nhu cầu cuối năm tăng mạnh và giá xuất khẩu cá phi lê sang Mỹ tăng cao. Do đó những doanh nghiệp nào có thị trường xuất khẩu mục tiêu là Mỹ sẽ có thể được hưởng lợi nhiều từ xu hướng trên.

          Ngành nông nghiệp nói chung và ngành thủy sản nói riêng ở Việt Nam là một ngành rất tiềm năng dựa trên những lợi thế của quốc gia. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào trong ngành cũng hưởng lợi trong những năm qua. Bằng chứng là đã có rất nhiều các doanh nghiệp thủy sản đã phải rời sàn trong những năm qua. Vùng nguyên liệu và khả năng tự chủ sản xuất là vấn đề tử nguyệt lớn của các doanh nghiệp trong ngành do đó những doanh nghiệp làm chủ được yếu tố này sẽ có một lợi thế rất lớn trong giai đoạn sau dịch sắp tới.

Lợi thế nguồn nguyên liệu và chuỗi cung ứng tạo sức bật tăng trưởng

VHC là một trong những doanh nghiệp thực hiện đầu tư ổn định trong những năm qua nhằm xây dựng một mô hình kinh doanh tuần hoàn khi tận dụng tối đa các phế phẩm trong quá trình sản xuất để tạo ra một chu trình khép kín. Dự kiến vào cuối năm nay thì VHC sẽ đưa vào vận hành nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi thủy sản. Các hoạt động đầu tư cho chuỗi giá trị này sẽ có thể lên đến 2.000 tỷ trong ba năm tới, qua đó góp phần gia tăng vị thế cạnh tranh của các doanh nghiệp so với các doanh nghiệp đầu ngành. Trong quý 3 vừa rồi thì VHC đã tiếp tục rót thêm 145 tỷ đầu tư vào dự án xây dựng nhà máy thức ăn thủy sản. Chính lợi thế nguồn nguyên liệu và kiểm soát quá trình sản xuất đã giúp cho VHC luôn có biên lợi nhuận tốt tốt hơn so với các doanh nghiệp sản xuất khác.

          Do thu hẹp công suất hoạt động trong nửa cuối 2021 trong bối cảnh giãn cách xã hội nghiêm ngặt, VHC có thể sẽ cắt giảm các đơn đặt hàng các nước khác để tập trung xuất khẩu vào thị trường Mỹ có biên lợi nhuận cao. Hơn nữa, VHC đang có nhiều lợi thế để gia tăng thị phần ở thị trường Mỹ sau sự kiện POR16 khi công ty Biển Đông chính thức bị áp thuế sau nhiều năm liền được ưu đãi thuế. Đối thủ lớn nhất trong nước của VHC là ANV chủ yếu tập trung ở thị trường Trung Quốc và Châu Phi càng khiến cho khả năng tăng trưởng thị phần của VHC càng khả thi.

          Trong bối cảnh đó thì giá cá phi lê của VHC trong giai đoạn tới được các công ty chứng khoán dự báo sẽ tăng từ mức 2,8 USD sẽ tăng lên 3,2/3,4 USD trong khi tỷ lệ chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp (SG&A) sẽ dự kiến sụt giảm đáng kể với quy mô doanh số gia tăng.

          VHC hiện giao dịch ở mức P/E dự phóng cho năm 2021 và 2022 lần lượt là 12,3 lần và 10,3 lần, đều là các mức cao so với mức P/E trung bình trong quá khứ. Đây là mức giá đã phản ánh tương đối giá trị hợp lý của VHC. Tuy nhiên, tiềm năng tăng trưởng trong tương lai của VHC vẫn còn là rất lớn với những dự án lớn mở rộng vùng nguyên liệu cũng như xây dựng chuỗi giá trị khép kín. Những dự án này không những góp phần duy trì xu hướng tăng trưởng tốt trong doanh thu của VHC mà còn góp phần cải thiện biên lợi nhuận ròng, vốn thường rất mỏng trong mảng xuất khẩu thủy sản của các doanh nghiệp Việt Nam.

Saigontimes, 11/2021